Μια ακόμη επιτυχημένη ημερήσια εξόρμηση του ΟΜΦΙΔΑΣ πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 14 Σεπτεμβρίου. Διασχίζοντας την ορεινή Δυτική Φθιώτιδα καταλήξαμε στην περιοχή της «Γραμμένης Οξυάς» που ήταν και ο προορισμός μας
Με σύμμαχο τον καλόκαιρόκαι με καλήδιάθεση, ξεκινήσαμεπρωίπρωί από τη Λαμία με κατεύθυνση τη Σπερχειάδα, όπουσυναντήσαμε τον δάσκαλο και συγγραφέα Βασίλη Κανέλλο που μας συνόδευσε και μας ξενάγησε στην περιοχή που τόσο αγαπά, έχοντας γράψει και σχετικό βιβλίο για την Ιστορία και Λαογραφία της ΓραμμένηςΟξυάς που παλιάονομαζόταν Σιτίστα.
Με τον αστείρευτο και χειμαρρώδηλόγο του, μας μύησε στην ιστορία κάθε χωριού που αντικρίσαμεαπό τις πλαγιές της Οίτης, με θέα τον Γουλινά, το Βελούχι, τα Βαρδούσια. Στην διαδρομή μας ατενίσαμε την Τσούκα, το Κλωνί, την Παλαιοβράχα, τη Φτέρηκαι την Άνω Φτέρη, τα Καμπιά, τη Λευκάδα, το Πίτσι, τα Κανάλια, το Παλαιοχώρι, το Γαρδίκι,τηΣτάγια(Πλάτανος).Πανέμορφα τοπία, κατάφυτα με πεύκα, καστανιές, έλατα και οξιές, αποπνέουν την αύρα της φύσης που τόσο λείπει στους ανθρώπους της πόλης.
Αφήσαμε τη Φθιώτιδα και είμαστε πλέον στην Ορεινή Ναυπακτία, στην Αιτωλοακαρνανία. Εδώ είναι το νοτιότερο δάσος Οξυάς των Βαλκανίων και βέβαια της χώρας μας. Αρχή της πεζοπορίας μας ήταν η ¨Βρύση Αρβανίτη¨ σε υψόμετρο 1.400 μ. Εδώ αντικρίσαμε ένα γνωστό σύμπλεγμα δέντρων, τις ‘’9 Αδερφές’’, εννιά οξυές αγκαλιασμένες !
Ένα τμήμα της Οξυάς ονομάζεται «Σαράνταινα» και σύμφωνα με την παράδοση οφείλει το όνομά της στο δράμα μιας γαμήλιας πομπής από σαράντα άτομα, που διάβαινε ολόραχα το βουνό πριν από πολλά χρόνια κι έπεσε απάνω σε μια ξαφνική χιονοθύελλα που έγινε το τραγικό μνήμα της. Από τον άδικο αυτό χαμό, συνεχίζει η τοπική παράδοση, ονομάστηκε «Κλαψί» το χωριό που βρίσκεται προς τη μεριά του Καρπενησιού και «Συμπεθερικό» μια κοντινή απόκρημνη πλαγιά του Βελουχιού, στα βράχια της οποίας φαίνεται ως τα σήμερα η μορφή της άμοιρης εκείνης πομπής.
Κατάκορφα των «Πουγκακίων» και στο ζυγό που ενώνει την «Οξυά» με το «Βελούχι», βρίσκεται η τοποθεσία «Κοκάλια».Η παράδοση αναφέρει ότι εκεί, το 279 π.Χ., οι Αιτωλοί νίκησαν ύστερα από φονικότατη μάχη τους εισβολείς Γαλάτες, που επέστρεφαν από το αιτωλικό χωριό Κάλλιο στη Φθιώτιδα. Μάλιστα λέγεται ότι οι Γαλάτες υπέστησαν πραγματική πανωλεθρία και ότι ακόμα και σήμερα ξεθάβονται κόκαλα ανθρώπινα και κομμάτια όπλων (περικεφαλαίες, ασπίδες, δόρατα κ.ά.).
Στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας η «Οξυά» ήταν λημέρι κλεφταρματωλών. Εκεί πάνω δοξάστηκαν ο φοβερός αρχικλέφτης Τσάμ Καλόγερος και οι οπλαρχηγοί Ανδρίτσος Σιαφάκας και Σκαλτσοδήμος. Αριστερά από το διάσελο προς τη «Γραμμένη Οξυά», πάνω από τη «Στάγια», σώζονται ακόμα σωροί από πέτρες. Είναι του «Σιαφάκα τα ταμπούρια». Ανεκτίμητες υπηρεσίες στον Αγώνα πρόσφεραν και τα ξακουστά τότε μοναστήρια του «Προφήτη Ηλία Παλαιοχωρίου» και της «Στάγιας». Ήταν τα καταφύγια των κατατρεγμένων ραγιάδων, κρυφά σχολειά, αλλά και λημέρια και ορμητήρια της κλεφτουριάς.
Ξεκινήσαμε την πεζοπορία μας στην απόλυτησκιά των πανύψηλωνδέντρωνοξυάς, στην ομώνυμη οροσειρά, τη «Σαράνταινα», εκεί που οι ηλιαχτίδεςδίνουνμάχη για να βρουν το χώμα! Η φθινοπωρινήφύση σε αποζημιώνει, βαθιέςανάσες και βγαίνουμε για λίγο στο ξέφωτο με ανηφορικήδιαδρομή για να συναντήσουμε το πετρόχτιστακαταφύγιο της «ΓραμμένηςΟξυάς», ένα καταφύγιοπου έχει το όνομά του κτήτορατου, ΛάμπρουΕυταξία, σε υψόμετρο 1.760 μ. Μικρήανάπαυλα και κατέβασμα στο «Διάσελο» (θέση Ρίπα) όπουστις 23 Σεπτεμβρίου 1828, έγινε η μάχη της Γραμμένης Οξυάς, όπου ο τουρκικός στρατός νικήθηκε από τους λιγοστούς αλλά με ατσάλινη ψυχή Έλληνες και υποχώρησαν. Η πορεία μας συνεχίστηκεκατηφορικάπλέον για να καταλήξουμε στο χωριό«ΓραμμένηΟξυά» σε υψόμετρο 1.150 μ, με τις πανέμορφεςπέτρινεςβρύσες και βέβαια τον βαθύσκιωτοπλάτανο της πλατείας. Εκεί μαςβρήκε το απομεσήμερο με γεύσεις και δροσούλα. Πριν αναχωρήσουμε από το χωριό, μια ξενάγησηστα σοκάκιατου ήταναπαραίτητη για να θαυμάσουμε τη θέα των διπλανώνβουνών,αφούπροσφέρειάπλετηθέαση από το βορειοανατολικόάκρο της Ναυπακτίας, στις πλαγιές των Βαρδουσίωνκαι τη νότιοΕλλάδα.
Ο δρόμος της επιστροφής μας οδήγησε στο παλιόκεφαλοχώρι, το «Γαρδίκι Ομιλαίων» πρωτεύουσα του πρώην Δήμου Ομιλαίων μέχρι το 1912. Ένα ορεινό χωριό της Φθιώτιδας, σε υψόμετρο 1.000 μ. στην ανατολική πλαγιά του όρους Οξυά που απλώνεται σε μήκος δυο χιλιομέτρων και αποτελείται από τρεις μαχαλάδες. Λόγω της θέσης του αποτελεί το μοναδικό πέρασμα από τον Βορρά προς τον Νότο, ενώνοντας παράλληλα τα δυτικά χωριά της Αιτωλίας και των Κραβάρων με αυτά της Φθιώτιδας. Εκείάρχισε η απογευματινή μας πεζοπορία, διασχίζονταςπεριμετρικά έναν δασικόδρόμο του χωριούανάμεσα στα έλατα και τις καστανιές. Μικρήστάση για καφέ στα μαγαζιά του χωριού και πήραμε το δρόμο της επιστροφής πριν τη δύση του ηλίου. Η περιβαλλοντικήενημέρωση και τα προβλήματα που βιώνουμε στον τόπο μας, ηανεξέλεγκτηεπέλαση των ΑΠΕ, οι ασθένειες των δέντρων, η ξηρασία, η διαχείριση των απορριμμάτων και οι δράσεις που σχεδιάζει ο Όμιλός μας μονοπώλησαν τη συζήτηση στη διαδρομή μας.
Έτσι ολοκληρώσαμε το οδοιπορικό μας, περπατώντας και γνωρίζοντας τη φύση, τον τόπο και την ιστορία του, γεμίσαμε με χιλιάδες εικόνες το μυαλό και πολλά φωτογραφικά κλικ τα κινητά μας. Συνεχίζουμε, σχεδιάζοντας την επόμενη εξόρμησή μας. Ευχαριστούμε από καρδίας τον ¨ξεναγό¨μας και τη σύζυγό του που μας συνόδευσαν σ’ αυτό το πανέμορφο ταξίδι.
Εσείς τα μέλη και οι φίλοι του ΟΜ.ΦΙ.ΔΑΣ. είστε η δύναμή μας, σας ευχαριστούμε για την εμπιστοσύνη 33 χρόνια τώρα. Σκοπός μας η ανάδειξη των περιβαλλοντικών προβλημάτων, η ανάπτυξη οικολογικής συνείδησης, η εξερεύνηση κάθε γωνιάς της όμορφης πατρίδας μας, ελπίζοντας στην ήπια και αειφόρο ανάπτυξη, για να την παραδώσουμε στην επόμενη γενιά, αν όχι καλύτερη, τουλάχιστον όπως την παραλάβαμε.
