Η μνήμη αποτελεί θεμέλιο της συλλογικής μας ταυτότητας και οι ιστορικοί τόποι δεν είναι απλώς απομεινάρια του παρελθόντος αλλά ζωντανά πεδία παιδείας και κοινωνικής συνείδησης. Ως πρόγραμμα Δράσεις Ιστορίας Μνήμης Πολιτισμού στηρίζουμε τη δήλωση του Σωματείου Φίλοι Μουσείου Εθνικής Αντίστασης και Σύγχρονης Ιστορίας Ρούμελης σχετικά με την απόφαση του Συμβουλίου Νέων του Δήμου Λαμιέων να χρησιμοποιήσει τον χώρο της ιστορικής Γέφυρας του Γοργοποτάμου ως σκηνικό για πάρτι με DJ.
Η Γέφυρα δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως διακοσμητικό στοιχείο για εκδηλώσεις διασκέδασης. Αποτελεί σύμβολο εθνικής και ευρωπαϊκής αντίστασης και μνήμης που απαιτεί τον ανάλογο σεβασμό. Η αντικειμενοποίησή της ξεπερνά τα όρια ενός τοπικού συμβάντος. Αναδεικνύει το χάσμα που δημιουργείται όταν η θεσμοποίηση της μνήμης περιορίζεται σε τυπικές τελετές και επίσημες ομιλίες, χωρίς να συνοδεύεται από ουσιαστική παιδαγωγική διαδικασία. Έτσι οι πολίτες –και κυρίως οι νέοι– αποξενώνονται από την ίδια τους την ιστορία και οι τόποι μνήμης παύουν να λειτουργούν ως ζωντανά σημεία αναφοράς.
Το 2023, με πρόσκληση του Δήμου Λαμιέων και του Σωματείου, παρουσιάστηκε στην περιοχή η έκθεση του προγράμματος «Χώροι Μνήμης, Τόποι Μαρτυρίου». Εκεί είχαμε τη δυνατότητα να διαπιστώσουμε από κοντά την προσπάθεια φορέων και προσώπων να διασφαλίσουν τη συνέχεια της ιστορικής μνήμης. Ο Γοργοπόταμος φέρει έναν διπλό, ιδιαίτερο συμβολισμό: αφενός για την ευρωπαϊκή αντίσταση κατά του Ναζισμού, αφετέρου για την προσπάθεια της εθνικής συμφιλίωσης στα χρόνια της μεταπολίτευσης.
Η εκπαίδευση οφείλει να καλλιεργεί τη σύνδεση με τέτοιους τόπους και να εμπνέει την ευθύνη για την προστασία και την ανάδειξή τους. Όταν οι μαθητές και οι νέοι δεν αντιλαμβάνονται ότι αυτοί οι χώροι αποτελούν κοινή παρακαταθήκη, τότε η κοινωνία μας χάνει όχι μόνο την ιστορική της συνέχεια αλλά και την ουσία της συλλογικής μνήμης.
Οι μνημονικοί φορείς και όσοι ασχολούμαστε με τις πολιτικές μνήμης γνωρίζουμε τις δυσκολίες στη σύνδεση των νεότερων γενεών με τους τόπους μνήμης και εργαζόμαστε προς αυτή την κατεύθυνση. Η κρίσιμη ιστορική περίοδος που διανύουμε απαιτεί την εκ νέου γνωριμία των νεότερων γενεών της Ελλάδας και της Ευρώπης με τους χώρους αντίστασης και μαρτυρίου. Είναι αναγκαίο η σχέση αυτή να καλλιεργηθεί με τρόπους που δεν αποϊεροποιούν αυτούς τους χώρους για χάρη μιας εύκολης και επιφανειακής προσέγγισης, αλλά με τρόπους που τους αναδεικνύουν ως πηγή έμπνευσης, χώρους διαγενεακού διαλόγου και ενίσχυσης της θέλησης της κοινωνίας να κάνει βήματα μπροστά.
Ο Γοργοπόταμος είναι ένας τέτοιος τόπος – μοναδικός, ανεπανάληπτος και αδιαπραγμάτευτος.
Δράσεις Ιστορίας Μνήμης Πολιτισμού
mnemonikon.gr